Ιδιωτικοποιήσεις: Πού «σκοντάφτουν», ποια τα επόμενα βήματα
Δυσκολίες, εμπόδια, συμπτώματα απροθυμίας θα πρέπει να ξεπεράσει η κυβέρνηση για να προχωρήσουν οι ιδιωτικοποιήσεις. Το κυβερνητικό και νομοθετικό έργο είναι βαρύ, ενώ και το ΤΑΙΠΕΔ καλείται να στελεχωθεί και να μεγεθυνθεί σημαντικά ώστε να λειτουργήσει ως κεντρικός μηχανισμός ωρίμανσης έργων στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
Η ατζέντα με τις εκκρεμότητες περιλαμβάνει τόσο μεγάλες αποκρατικοποιήσεις όπως αυτές του Ελληνικού, της Εγνατίας και των δυο μονάδων της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου (ΔΕΠΑ Υποδομών και ΔΕΠΑ Εμπορίας) όσο και μικρότερες όπως των περιφερειακών λιμανιών αλλά και δύσκολες περιπτώσεις όπως της Λάρκο. Σημαντικό βαθμό δυσκολίας έχει και η εξυγίανση κλάδων ολόκληρων της ελληνικής μεταποιητικής βιομηχανίας όπως είναι οι αμυντικές βιομηχανίες και ο ναυπηγικός τομέας.
Στα ναυπηγεία υπάρχουν ενδείξεις περιορισμένου ενδιαφέροντος από την πλευρά των επενδυτών, τουλάχιστον στα επίπεδα αξιών που αναζητεί το Δημόσιο, στις αμυντικές βιομηχανίες πολλά συνδέονται με τις αποφάσεις που θα ληφθούν από την κυβέρνηση για τα εξοπλιστικά αλλά και την διάθεση ξένων επενδυτών να εμπλακούν σε αυτή τη διαδικασία ενώ στις ενεργειακές αποκρατικοποιήσεις πληθαίνουν οι ενδείξεις πως οι επενδυτές ζητούν χρόνο πέρα από αυτό που έχει δοθεί από τους αρμόδιους φορείς που.
Άμεση προτεραιότητα του τρέχοντος μηνός είναι η επιτάχυνση των διαδικασιών ολοκλήρωσης της οικονομικής συναλλαγής του ελληνικού Δημοσίου με την Lamda Development για την παραχώρηση της έκτασης του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού.
Παράλληλα αναμένεται η απόφαση του συμβουλίου επικρατείας από κυβέρνηση αλλά και υποψήφιους επενδυτές αναφορικά με το αίτημα για παράταση που κατέθεσαν (μέσω ασφαλιστικών μέτρων) δύο από τους ενδιαφερόμενους ομίλους και την οποία το ΤΑΙΠΕΔ δεν έδωσε καθώς έχουν προηγηθεί άλλες επτά παράτασης. Η παραχώρηση της Εγνατίας είναι ιδιωτικοποίηση οικονομικού αντικειμένου της τάξης του 1,5 δισ. ευρώ, όπως εκτιμά η αγορά, με το 50% αυτού του ποσού να αφορά σε επενδύσεις και έργα συντήρησης και αναβάθμισης και τα υπόλοιπα το τίμημα της παραχώρησης.
Στο διαγωνισμό έχει κατατεθεί μια προσφορά από κοινοπρακτικό σχήμα υπο την ΓΕΚ Τερνα ενώ δύο άλλα σχήματα στα οποία συμμετέχουν οι όμιλοι Μυτιληναίου και Ελλάκτωρ αντίστοιχα επιδίωξαν παράταση μέσω προσφυγής στο ΣτΕ . Η προσφορά δεν έχει αποσφραγιστεί ελέω σχετικού διατακτικού του ΣτΕ και οψίμως η διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ φέρεται να δέχεται εισηγήσεις να δώσει μόνη της δικαίωμα στους υπολοίπους υποψηφίους να καταθέσουν δεσμευτικές προσφορές σε νέα προθεσμία προκειμένου να αποφευχθεί η μακρά καθυστέρηση που μπορεί να προέρθει από την αναμονή της συζήτησης της κυρίως υπόθεσης από το ΣτΕ. Για να αξιολογηθεί μια τέτοια λύση όμως αναμένεται τις επόμενες ημέρες η απόφαση του ΣτΕ για τα ασφαλιστικά μέτρα προκειμένου να εξακριβωθεί το σκεπτικό. Σε μια τέτοια περίπτωση πάντως εκτιμάται πως η προθεσμία για να υποβάλλουν όσοι δε πρόλαβαν προσφορές θα προσδιοριστεί για τα τέλη Μαρτίου.
Στο Ελληνικό υπάρχουν δύο βασικές εκκρεμότητες. Η πρώτη αφορά την ανακήρυξη του σχήματος Mohegan/ ΓΕΚ Τερνα σε οριστικό ανάδοχο της άδειας λειτουργίας καζίνο, η έγκριση της σύμβασης από το Ελεγκτικό Συνέδριο, η υπογραφή της , και η επικύρωσης της από την Βουλή. Διαδικασία που αυτονόητα χρειάζεται εύλογο χρονικό διάστημα. Η δεύτερη εκκρεμότητα στο Ελληνικό χρειάζεται πάλι την αρωγή της κυβέρνησης και αφορά στην νομοθέτηση της διανομής του δικαιώματος κυριότητας μεταξύ των συνιδιοκτητών/ Δηλαδή πρέπει να νομοθετηθεί βάσει διαγράμματος που έχει συμφωνηθεί μεταξύ των επενδυτών, του ΤΑΙΠΕΔ και του Δημοσίου.
Ενεργειακές αποκρατικοποιήσεις
Τρεις μεγάλες αποκρατικοποιήσεις ενεργειακού και μεταλλευτικού ενδιαφέροντος τρέχουν με καταληκτικές ημερομηνίες τα τέλη του τρέχοντος μηνός και τις αρχές του επόμενου αλλά όπως φαίνεται κάποιες από αυτές μάλλον θα λάβουν παρατάσεις. Πρόκειται για την προσπάθεια εκποίησής της ΛΑΡΚΟ μέσω δυο διαγωνισμών, έναν του ΤΑΙΠΕΔ και έναν του ειδικού διαχειριστή, και των ΔΕΠΑ Εμπορίας και ΔΕΠΑ υποδομών.
Στην περίπτωση των δύο μονάδων της ΔΕΠΑ εκτιμάται θα δοθούν παρατάσεις αλλά με προθεσμία εντός του πρώτου τρίμηνου του έτους. Οι παρατάσεις για την κρίνονται μεταξύ άλλων απαραίτητες από ενδιαφερόμενους επενδυτές επειδή πρέπει να ξεκαθαρίσει το θέμα της αντιδικίας μεταξύ της επιχείρησης και της Βιομηχανίας Φωσφορικών Λιπασμάτων στην Καβάλα. Η τελευταία φέρεται να χρωστά ποσά δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ προς την δημόσια επιχείρηση, που τα αμφισβητεί, και έτσι το ακριβές ύψος αυτών παραμένει αδιευκρίνιστο. Αλλά χωρίς ορατότητα στο ποιες είναι οι απαιτήσεις ή ακόμα και οι υποχρεώσεις των προς ιδιωτικοποίηση επιχειρήσεων, δεν υπάρχει δυνατότητα υπολογισμού σοβαρής δεσμευτικές οικονομικής προσφοράς, υποστηρίζουν παράγοντες της αγοράς.
Όσον αφορά στην ΛΑΡΚΟ πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας κάνουν λόγο για υψηλό ενδιαφέρον το οποίο συνδέεται με τη συγκυρία της ανοδικής τιμής του νικελίου στη διεθνή αγορά αλλά και της αυξημένης ζήτησης λογω της προοπτικής χρήσης των ορυκτών της ΛΑΡΚΟ στην διεθνή βιομηχανία κατασκευής μπαταριών. Οι τιμές του νικελίου κινούνται κοντά σε υψηλά πενταετίας. Για την ΛΑΡΚΟ αναμένεται να ενδιαφερθούν τουλάχιστον δυο μεγάλοι ελληνικοί όμιλοι, Μυτιληναίος και ΓΕΚ Τερνα, χωρίς να είναι βέβαιη όμως η συμμετοχή τους αλλά και διεθνείς παίκτες μεταξύ των οποίων σχήμα από την Ανατολική Ευρώπη και την Κεντρική Ασία αλλά και σχήμα από την Αυστραλία. Επιπλέον, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει την εμφάνιση και άλλων μνηστήρων, όπως υπογραμμίζουν και από την κυβέρνηση.
Στο ενεργειακό μέτωπο «τρέχει» και η ιδιωτικοποίηση της υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου της Καβάλας από το ΤΑΙΠΕΔ. Ενδιαφέρον εκδήλωσαν στα τέλη Οκτωβρίου τρεις όμιλοι και ειδικότερα η κοινοπραξία της China Machinery Engineering με την Maison Group, η Energean και η κοινοπραξία της ΓΕΚ Τερνα με τη ΔΕΣΦΑ. Οι σύμβουλοι του ΤΑΙΠΕΔ αξιολογούν τις υποψηφιότητες και η εισήγησή τους σχετικά με τους υποψηφίους που πληρούν τα κριτήρια συμμετοχής θα οδηγήσει στην επόμενη φάση του διαγωνισμού, αυτή των δεσμευτικών προσφορών.
Αμυντικές και ναυπηγεία
Μεγάλη πρόκληση για την κυβέρνηση αποτελούν και οι αναδιάρθρωσης των αμυντικών επιχειρήσεων του Δημοσίου όπως η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία αλλά και η εξυγίανση των ναυπηγείων όπως και ειδικότερα της Ελευσίνας και του Σκαραμαγκά. Όμως ήδη η προσπάθεια προσκρούει τόσο στα ποσά που είναι διατεθειμένοι να καταβάλουν οι επενδυτές όσο και στην αναμονή των διεργασιών για τα ελληνικά εξοπλιστικά προγράμματα που αναμένεται να αποφασίσει η κυβέρνηση και να συμφωνήσει σε διακρατικό επίπεδο. Με απλά λόγια άλλη αξία έχουν τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά και Ελευσίνας με την ανάληψη έργου, για παράδειγμα για τις φρεγάτες, και άλλη χωρίς. Αντίστοιχα η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία έχει εντελώς διαφορετικές προοπτικές,με κάποια νέα προγράμματα από ό,τι χωρίς.
Το πρώτο κρούσμα απροθυμίας επενδυτών να προσφέρουν τιμήματα κοντά στις επιδιώξεις του ελληνικού δημοσίου σημειώθηκε πριν από λίγες εβδομάδες στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Ο ειδικός διαχειριστής έλαβε προσφορά για 15,1 εκατομμύρια για το τμήμα των ναυπηγείων που αυτός εκποιεί (350 στρέμματα) ενώ η κυβέρνηση σύμφωνα με πληροφορίες είχε στο σκεπτικό της τίμημα κοντά στα 80 εκατομμύρια.
Ο δεύτερος διαγωνισμός για τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, ένα μικρότερο τμήμα που περιλαμβάνει και την περιβόητη σταθερή δεξαμενή 5 (330 στρέμματα) , διενεργείται από την ΕΤΑΔ και οι προσφορές έχουν προσδιοριστεί για τις 5 Φεβρουαρίου. Όμως έχει προσδιοριστεί ελάχιστο τίμημα 55 εκατομμυρίων ποσό το οποίο είναι άγνωστο εάν είναι διατεθειμένοι να καταβάλουν οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές αν κρίνει κανείς και από την προσφορά για το ναυπηγείο τους ειδικού διαχειριστή. Έτσι ο διαγωνισμός της ΕΤΑΔ δεν αποκλείεται είτε να μετατεθεί είτε να κηρυχθεί αγώνος εάν δεν υπάρξει τέτοιου ύψους δεσμευτική προσφορά.
Παράλληλα η κυβέρνηση εκτιμάται ότι θα χρειαστεί να νομοθετήσει προκειμένου ο ειδικός διαχειριστής να μπορεί να θέσει, στο νέο διαγωνισμό που θα πρέπει να προκηρύξει, ελάχιστο τίμημα, κάτι που τώρα το νομικό πλαίσιο της ειδικής διαχείρισης δεν επιτρέπει. Σημειώνεται πως αυτονόητα το δημόσιο οφείλει να προσπαθήσει για το υψηλότερο τίμημα όχι μόνο για λόγους δημοσίου συμφέροντος αλλά και επειδή η διαδικασία γίνεται για την ανάκτηση παράνομων κρατικών επιδοτήσεων όπως αποφάσισε προ ετών η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνολικού ύψους που με τις προσαυξήσεις είναι στα επίπεδα των 700 εκατομμύριων, σημειώνουν πήγες κοντά στην όλη διαδικασία. Ομαλότερα βαδίζει η προσπάθεια εξυγίανσης των ναυπηγείων της Ελευσίνας με επενδυτή την ONEX μέσω του άρθρου 106 Β και Δ του πτωχευτικού δικαίου. Η ONEX έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση από την κρατική αμερικανική αναπτυξιακή τράπεζα DFC και φέρεται να οριστικοποιεί τις επόμενες εβδομάδες με το δημόσιο τις ρυθμίσεις των υποχρεώσεων των ναυπηγείων. Το αισιόδοξο σενάριο θέλει την σχετική συμφωνία μεταξύ επενδυτή και δημοσίου και να κλείνει εντός του πρώτου τριμήνου και να έχει αίτηση επικύρωσής της στο αρμόδιο δικαστήριο. Και εδώ τα εξοπλιστικά παίζουν σημαντικό ρόλο αλλά σύμφωνα με πληροφορίες η κοινοπραξία που έχει συστήσει η ONEX με τα Israeli Shipyards για την ναυπήγηση κορβέτων με την κωδικό ονομασία Θεμιστοκλής ενδέχεται να λάβει τις πρώτες της παραγγελίες εντος του έτους από το εξωτερικό.
Αμυντικού ενδιαφέροντος είναι και η αποκρατικοποίηση του λιμένα της Αλεξανδρούπολης που μαζί με αυτούς της Καβάλας και της Ηγουμενίτσας τελούν υπό διαδικασία ιδιωτικοποίησης από το ΤΑΙΠΕΔ. Στους διαγωνισμούς για την Καβάλα και την Αλεξανδρούπολη έχουν εμφανιστεί δύο σχήματα με αμερικανική συμμετοχή κάτι που είχε προεξοφληθεί ευρέως δεδομένου του ενδιαφέροντος των Ηνωμένων Πολιτειών και την σχετική συμφωνία με την Ελλάδα για την αξιοποίηση της Αλεξανδρούπολης ως βάσης εξυπηρέτησης του πολεμικού ναυτικού τους. Οι εν λόγω διαγωνισμοί βρίσκονται στην φάση αξιολόγησης των ενδιαφερομένων και αναμένεται η πρόκριση τους στην επόμενη φάση, της διαβούλευσης των συμβάσεων, πριν τις δεσμευτικές προσφορές. Αυτοί οι διαγωνισμοί δεν αναμένεται να ολοκληρωθούν πριν εκπνεύσει το έτος. Αντιθέτως είναι πολύ πιθανόν εντός του πρώτου τριμήνου να προκηρυχθούν και διαγωνισμοί για την αποκρατικοποίηση του Οργανισμού Λιμένος Βόλου και του Οργανισμού Λιμένος Ηρακλείου για τους οποίους υπάρχει επίσης ζωηρό ενδιαφέρον .
Ο διαγωνισμός για την Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων ολοκληρώθηκε λίγο πριν εκπνεύσει το 2020 και αυτή πέρασε σε σχήμα ισραηλινών συμφερόντων (Plasan/Katsav) αλλά με πολύ χαμηλό τίμημα με τις υπεραξίες για την ελληνική οικονομία να αναμένονται από την ανάληψη ρόλου υποπαραγωγής ή και συναρμολόγησης οχημάτων εκτιμώμενου προϋπολογισμού 550 εκατομμυρίων τα οποία θα προμηθευθεί ο ελληνικός στρατός για να αντικαταστήσει το γερασμένο στόλο του. Η διαδικασία αξιολόγησης των υποψηφίων προμηθευτών βρίσκεται σε εξέλιξη και συμπεριλαμβάνει κοινοπραξίες όπως των ισπανών της Urovesa με τον όμιλο Κουϊμτζή και ομίλους όπως η Oshkosh Corporation από τις ΗΠΑ, η Iveco Defense Vehicles, η Renault Trucks Defense, η Mercedes‑Benz Defence Vehicles, η ισραηλινή Plasan και άλλους.
Στην Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία η κυβέρνηση έχει αποφασίσει και ακολουθεί στρατηγική διατήρησης του δημόσιου χαρακτήρα της αλλά και αναζήτησης στρατηγικού επενδυτή που θα ενισχύσει την ρευστότητα της ώστε να τρέξει τα προγράμματα αναβαθμίσεων και συντήρησης των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων και να επεκταθεί σε νέες συμπαραγωγές όπως και στην έρευνα και ανάπτυξη νέων προϊόντων. Η ΕΑΒ, σήμερα, καλείται να διαχειριστεί ένα συνολικό ανεκτέλεστο ύψους 580 εκατομμυρίων ευρώ μεγάλο κομμάτι του οποίου αφορά την Lockheed Martin. Παράλληλα η κυβέρνηση έχει γίνει αποδέκτης ενδιαφέροντος για την ΕΑΒ, είτε αυτό αφορά τη συμμετοχή ως στρατηγικό επενδυτή είτε αυτό αφορά την αξιοποίηση της ως βάση συντήρησης και υποστήριξης αεροσκαφών, τόσο από το Ισραήλ όσο και από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
