Πιο λίγοι Έλληνες στο όριο της φτώχειας – Μείωση των ανισοτήτων

Σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού βρέθηκε το 2022 πάνω από ένας στους τέσσερις πολίτες στην Ελλάδα, ποσοστό χαμηλότερο μεν σε σύγκριση με το 2021 και φυσικά σε σύγκριση με τα χρόνια της βαθιάς ύφεσης, όταν η αντίστοιχη αναλογία ήταν σχεδόν ένας στους 3, υψηλό δε τόσο ως απόλυτος αριθμός –καθώς στη δυσμενή αυτή κατάσταση περιήλθαν 2.722.00 άτομα– όσο και σε σύγκριση με τη Δυτική Ευρώπη. Πλέον ευάλωτοι είναι όσοι έχουν χαμηλό επίπεδο μόρφωσης, οι γυναίκες και οι άνεργοι, ενώ ακόμη και όσοι δεν συγκαταλέγονται στον πολύ φτωχό πληθυσμό, έχουν αδυναμία σε μεγάλο ποσοστό να καλύψουν δραστηριότητες αναψυχής ή να κάνουν κάποιο χόμπι. Τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες η ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν επίσης ότι αν και ο δείκτης οικονομικής ανισότητας υποχώρησε το 2022 (αφορά εισοδήματα 2021), οι ανισότητες καλά κρατούν: το 25% του πιο φτωχού πληθυσμού κατέχει μόλις το 10,3% του συνολικού εθνικού διαθέσιμου εισοδήματος, ενώ το 25% του πιο πλούσιου πληθυσμού κατέχει το 45,3% του συνολικού εθνικού διαθέσιμου εισοδήματος.

Μείωση έναντι 2021

Σύμφωνα, λοιπόν, με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) το ποσοστό του πληθυσμού που βρέθηκε σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού το 2022 υποχώρησε στο 26,3% από 28,3% το 2021. Πρόκειται για το χαμηλότερο ποσοστό της περιόδου 2015-2022, ενώ η υποχώρηση κατά 2 μονάδες σε σύγκριση με το 2021 σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με το γεγονός ότι τα στοιχεία του 2021 αφορούν τα εισοδήματα του 2020, εισοδήματα μειωμένα για μεγάλο μέρος του πληθυσμού λόγω των τεράστιων περιορισμών στην οικονομική δραστηριότητα που προκάλεσαν τα lockdowns την πρώτη χρονιά της COVID-19.

Σημειώνεται, πάντως, ότι για ένα μέρος του πληθυσμού το εισόδημα αυξήθηκε ακριβώς λόγω της COVID-19: το 14,6% των νοικοκυριών δήλωσε ότι το εισόδημά του αυξήθηκε κατά τους τελευταίους 12 μήνες, το 15% ότι μειώθηκε, ενώ για το 70,4% των νοικοκυριών παρέμεινε το ίδιο. Tο 26,1% δήλωσε ότι ο κύριος λόγος αύξησης ή μείωσης του εισοδήματος ήταν η πανδημία, εκ των οποίων το 6,1% δήλωσε ότι αυξήθηκε το εισόδημά του και το 20% ότι μειώθηκε. Το μέσο ισοδύναμο ατομικό διαθέσιμο εισόδημα πάντως (ως ισοδύναμο διαθέσιμο ατομικό εισόδημα ορίζεται το συνολικό διαθέσιμο εισόδημα του νοικοκυριού μετά τη διαίρεσή του με το ισοδύναμο μέγεθος του νοικοκυριού) αυξήθηκε το 2022 (ουσιαστικά εισόδημα 2021) κατά 8,8% σε σύγκριση με μια χρονιά πριν και διαμορφώθηκε στα 10.832 ευρώ – στα επίπεδα σχεδόν του 2012.

Το ποσοστό του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας μετά τις λεγόμενες κοινωνικές μεταβιβάσεις (συντάξεις, κοινωνικά επιδόματα) ανέρχεται σε 18,8%.

Το ποσοστό κινδύνου φτώχειας είναι υψηλότερο για τις γυναίκες (19,4%) σε σχέση με τους άνδρες (18,2%), ενώ καθοριστικό ρόλο παίζει η εργασιακή κατάσταση, καθώς το ποσοστό εκτοξεύεται στο 43,6% για τους ανέργους και το επίπεδο εκπαίδευσης, με τον κίνδυνο φτώχειας να εκτιμάται σε 25,9% για όσους έχουν τελειώσει μόνο το γυμνάσιο.

Στα ίδια επίπεδα με το 2021 (13,9%) παρέμεινε το ποσοστό του πληθυσμού με υλική και κοινωνική στέρηση, το ποσοστό δηλαδή που στερείται τουλάχιστον 7 από έναν κατάλογο 13 αγαθών και υπηρεσιών. Αυτό που διαπιστώνεται από τα στοιχεία είναι κυρίως η οικονομική αδυναμία των νοικοκυριών να αντικαταστήσουν τα φθαρμένα έπιπλα (53,7%), να πληρώσουν για μια εβδομάδα διακοπών (48,6%), καθώς και να καλύψουν έκτακτες αλλά αναγκαίες δαπάνες (43,6%). Επιπλέον, το 28% του πληθυσμού διαβιοί σε κατοικία με στενότητα χώρου, το 30,6% των νοικοκυριών που έχει λάβει καταναλωτικό δάνειο για αγορά αγαθών και υπηρεσιών δηλώνει ότι δυσκολεύεται πάρα πολύ στην αποπληρωμή αυτού ή των δόσεων.

Φτωχά νοικοκυριά

Η κατάσταση, βεβαίως, είναι δυσμενέστερη για τα φτωχά νοικοκυριά. Για παράδειγμα, το 32,2% των φτωχών νοικοκυριών δηλώνει ότι στερείται διατροφής, που περιλαμβάνει κάθε δεύτερη ημέρα κοτόπουλο, κρέας, ψάρι ή λαχανικά ίσης θρεπτικής αξίας, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό των μη φτωχών νοικοκυριών εκτιμάται σε 4,9%. Τα μισά φτωχά νοικοκυριά δηλώνουν αδυναμία έγκαιρης πληρωμής των πάγιων λογαριασμών.

Αν και η «ψαλίδα» μεταξύ φτωχών και πλουσίων έκλεισε ελαφρώς το 2022 σε σύγκριση με το 2021, παραμένει σχετικά υψηλή, καθώς ο δείκτης οικονομικής ανισότητας διαμορφώθηκε σε 5,3 από 5,8 το 2021, διατηρούμενος πάντως σε υψηλότερα επίπεδα από το 2019, πριν από την πανδημία (5,1). Το ανώτατο ατομικό ετήσιο εισόδημα για το 25% του πληθυσμού με το χαμηλότερο εισόδημα είναι μόλις 6.533 ευρώ, χαμηλότερα και από το 2011, που το αντίστοιχο ποσό ήταν 7.176 ευρώ.

Διαβάστε επίσης: 

Αλλεπάλληλες κρίσεις διεύρυναν την ανισότητα

ΕΛΣΤΑΤ: Σχεδόν 2 εκατ. άτομα βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας

ΕΛΣΤΑΤ: Πώς κυμαίνεται η οικονομική ανισότητα στη χώρα μας;

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News